ZET JIJ OOK HET TANDRAD IN ACTIE?

This post is also available in: Français English

ZET JIJ OOK HET TANDRAD IN ACTIE?

Een tandrad is een oud middel om beweging over te brengen.

Voor artsen is een “tandradfenomeen” of “tandradverschijnsel” een symptoom én een gevoel. Het betreft het gevoel van een hortende, stotende weerstand wanneer een gewricht van een patiënt met verhoogde spierweerstand wordt bewogen door de arts. Een dergelijke verhoogde spierweerstand komt onder meer voor bij de ziekte van Parkinson.

Een tandrad maakt bewegingen voelbaar én concreet

Bewegingen kunnen vlot en soepel verlopen of hortend en stotend. Uit feedback op onze workshops blijkt dat deelnemers getroffen zijn door het voelbaar vlot concreet maken van hun ideeën, en dat ze die in een vloeiende beweging kunnen omzetten in een haalbaar actieplan. Dat is een inherente eigenschap van onze ACTUNITED METHODOLOGIE

Onze werkmethode richt zich inderdaad naar het ‘Zijn van het Zijnde’.

Daaruit wordt alles bepaald. Het begrip ‘Zijn van het Zijnde’ werd voor het eerst door Martin Heidegger beschreven. Wie is Heidegger? Heidegger is een filosoof van extremen, hij combineert vuur en ijs: afstandelijke neutraliteit gaat gepaard met existentiële bevlogenheid, abstracte begrippelijkheid met emotionele geladenheid. Kenmerkend voor Heidegger is dat hij zowel van zichzelf als van zijn toehoorders en lezers een grote betrokkenheid vergt. In plaats van louter te denken over iets, moet denken een ‘mee-voltrekken’ zijn: het moet zich inlaten met onderwerpen. Dat betekent in concreto dat Heidegger in zijn analyses van het menselijk bestaan bijvoorbeeld, uitgaat van de directe, alledaagse ervaring waar men normaal gesproken nooit bij stilstaat. Het effect van een dergelijk denken is dat het de ogen kan openen voor iets waarmee we weliswaar al vertrouwd mee waren maar wat we nooit echt gezien hebben. Daarom kan het ook aanzetten tot het stellen van werkelijke vragen, vragen die niet alleen voortkomen uit de eigen ervaring maar die ook het eigen bestaan in geding brengen. Een dergelijk denken kan ‘eigenlijk’ genoemd worden, zowel in existentiële zin omdat het echt of authentiek is, als in fenomenologische zin omdat het dichtbij de zaak zelf komt. In zijn analyse van het menselijk bestaan – die hij in ‘Sein und Zeit’ uiteindelijk publiceert-, kwalificeert Heidegger het alledaagse bestaan als (deels) oneigenlijk, omdat wij onszelf ‘verliezen’ in onze dagelijkse zorgen en beslommeringen. In plaats van zelf te leven, laten we ons leven via de dingen die beslag op ons leggen en via verhalen van anderen die ons vertellen wat belangrijk is. Alledaags zelfverlies kan, zo zegt Heidegger, doorbroken worden door momenten van eigenlijkheid, momenten waarin we onszelf confronteren met de eigen, nog onontgonnen mogelijkheden. Dit vergt moed, vooral de moed tot angst. Waarom? Omdat de uiterste eigen mogelijkheid die we onder ogen moeten zien die van het niet-zijn, de eigen dood, is. In “De Standaard der Letteren” verscheen recent “Het Einde van het Einde” waarmee verwezen werd naar het einde van een rubriek die drie jaar lang vast onderdeel geworden was van de wekelijkse katern en die niet-zijn, doodgaan, verlies en rouw literair benaderde. In de confrontatie met de eigen dood verschijnen als het ware de “contouren van het eigen bestaan”: we realiseren ons dat we, ongevraagd geworpen in het bestaan, te bestaan hebben. Vandaar dat de mens de vraag stelt naar de zin van zijn bestaan en naar de zin van het zijn.

Coronatijden als momentum

Zowel Plato als Heidegger hebben onze gewone leefwijze meermaals vergeleken met de toestand van mensen die vastgeketend zitten in een donkere grot. Dagelijkse bedrijvigheid en het vele gepraat stelt in feite “niets” voor, want eigenlijk doen en zien we nauwelijks iets. By the way, in deze corona-crisis kunnen velen onder ons zich nestelen in een soort van grotbestaan, een wachten om bevrijd te worden. Hoewel in sommige grotten van thuiswerkenden en tijdelijk werklozen een opvallend warme sfeer van geborgenheid heerst, komen er bij velen geregeld kille, ijzige winden langs. Mogelijk gaan vragen naar het Zijn (Dasein) en het ‘Zijn van het Zijnde’ in deze uitzonderlijke omstandigheden meer aan bod komen of, net niet, mogelijk helemaal in vergetelheid geraken. Destijds hield Heidegger in ‘de nachten van zijnsvergetenheid’, zoals hij ze noemde, het vlammetje van het Zijn (Dasein) brandend door zo bewust mogelijk om te gaan met de dingen.

Bewustzijn dat het anders kan

Vragen over het ‘Zijn’ en het ‘Zijn van het zijnde’ stellen zich uiteraard ook met betrekking tot onze productie- en consumptiepatronen. Recent onderzoek toont aan dat er verschillend gereageerd wordt op de corona-crisis. Terwijl de ene denkt dat het absoluut zo niet verder kon en dat er kost-wat-kost verandering moest komen, zal de andere bang worden en vasthouden aan de wereld die hij altijd gekend heeft: Ook in 2020 – voor, tijdens en na de corona-crisis – zijn er grotbewoners die de veiligheid van het bestaande niet uit handen geven. Ook dat moeten we begrijpen, een crisis kan nochtans de ogen openen voor iets waarmee we weliswaar al vertrouwd waren maar wat we nooit echt gezien hebben. Wat vaker de fiets nemen in plaats van de auto, dat is eigenlijk best plezant. Thuiswerken heeft ook voordelen. Ook af en toe thuisblijven in plaats van verre reizen te maken: waarom niet? Of bij de lokale boer groenten, verse eieren en melk kopen bijvoorbeeld, dat blijkt lekkerder en soms zelfs goedkoper.

Over reizen gesproken

Al in 2018 keerde Ilja Leonard Pfeijffer zich fors tegen over-reizen (zeer vaak reizen) met de publicatie van zijn boek “Grand Hotel Europa”. Ecotoerisme begint bij het beslisslingsproces al dan niet een uitstap of reis te maken, tot de keuze van bestemming, de manier van reizen, de bepaling van de formule, en finaal de ‘voetafdruk’ van de reis. Bepaalde vormen van ecotoerisme beperken zich ertoe, en dat is op zich al zeer positief, om hun impact op het milieu te vermijden of te verminderen, maar een “paradigma-shift” in toerisme houdt meer in en kan bijvoorbeeld zowel gast als gastheer ertoe aanzetten actief bij te dragen tot het behoud van natuurlijk erfgoed inclusief een verdere uitbouw van biodiversiteit. Waar zit de voornaamste nieuwigheid? Wellicht niet zozeer in de visie op mens en natuur op zich, maar wel in de manier waarop ermee omgegaan wordt, met andere woorden in de gezamenlijke toepassing ervan door alle betrokken partijen. De ogen van alle betrokken partijen kunnen open gaan. Zo komen we tot iets wat we nooit eerder gezien hebben: in mei 2020 gaan meer dan veertig Belgische organisaties – waaronder natuurparken, milieuverenigingen, musea, overheden en universiteiten – samen in zee voor een gezamenlijke campagne rond biodiversiteit. Ze willen allemaal duurzaamheid bevorderen en samen duurzame productie- en consumptiepatronen stimuleren. Initiatieven op Europees niveau? Sinds kort ambieert de Europese Commissie ‘nulvervuiling’. Dit betekent onder meer de helft minder pesticidengebruik. Daarnaast wil ze lucht-, bodem- en waterverontreiniging aanpakken. Met deze ambitie bereidt de commissie de weg voor een landbouw die de biodiversiteit minder schaadt en duurzamer is. Sommigen zeggen “Eindelijk!”, anderen “Oh, neen, wat een ramp!” ..

Verduurzamen : tandrad komt in beweging

Hoe dan ook, Myriam Dumortier gaat nog een stap verder door asap actief op zoek te gaan naar preventieve maatregelen tegen nieuwe potentiële virale pandemieën. Wat blijkt? “We moeten onze relatie met de natuur herzien” zegt de professor en lid van de Oikos-denktank onomwonden. Naast biodiversiteit betrekt ze voeding in haar toekomstvisie, het Amazone-woud in Brazilië, handel in wilde dieren, Noord-Zuid relaties en, zoals gezegd, ze windt er geen doekjes om: In twintig minuten legt ze glashelder uit in welke mate onze relatie met de natuur op het spel staat. Op alle niveaus van de samenleving. Graag verwijzen we naar haar recente talk “We moeten onze relatie met de natuur herzien” (20 min) in https://www.knack.be/nieuws/wetenschap/we-moeten-onze-relatie-met-de-natuur-herzien-bekijk-de-video-van-myriam-dumortier-ugent/video-normal-1601539.html
Een vurig pleitbezorger dus van een nauwere samenwerking tussen mens en natuur en dit als preventief middel tegen toekomstige virale pandemieën.

ACTUNITED houdt de vinger aan de pols !

Recent kwam het thema ‘verduurzamen’ uitgebreid aan bod in ons artikel in de Financieel-Economische Tijd (dd. 13 mei 2020). Aan de hand van deze bijdrage over de mens-natuur relatie blijven we illustreren hoe we samen – met betrokkenen van alle partijen – kunnen inzetten op een meer duurzame wereld. Dit kunnen we doen als leiders samen met directe en indirecte teamleden en als bedrijf of organisatie samen met de interne en externe stakeholdergemeenschap.

Zet jij ook het tandrad in beweging in jouw werksituatie?

We helpen je hierbij graag verder op maat van jouw uitdagingen en business omgeving.

Het ACTUNITED team